Dwa kroki od Kaponiery, a zarazem z dala od gwaru centralnej ulicy, pomiędzy Domem Studenckim Jowita a Hotelem Sheraton, mieści się od początku swego powstania Ośrodek Kultury Austriackiej – Biblioteka Austriacka.
Wkraczając do jego przytulnego wnętrza przez przedsionek wyklejony plakatami rozmaitych imprez niczym w wiedeńskiej kawiarni nietrudno się zorientować co do charakteru tego miejsca. Mówią o tym zarówno okładki książek, czasopism, jak i wiszące na balustradach obrazy z austriackimi motywami, zaświadcza o tym sam miłościwy Franciszek Józef na portrecie, pod którym się często fotografują goście Ośrodka. Rzec by się chciało, parafrazując znaną maksymę antycznego dramaturga Terencjusza, „nic, co austriackie, nie jest mi obce”.
O Ośrodku słów parę
W tym roku Ośrodek Kultury Austriackiej obchodzi swoje 35 urodziny. Powstał w 1990 roku z inicjatywy Profesora Stefana Kaszyńskiego, wybitnego germanisty i znawcy literatury austriackiej, na mocy porozumienia pomiędzy Instytutem Kultury Austriackiej w Warszawie /obecnym: Austriackim Forum Kultury/, a Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od samego początku Ośrodek działa jako samodzielna jednostka podległa Rektorowi, stanowiąc zarazem część międzynarodowej sieci bibliotek austriackich /Österreich-Bibliotheken/poza granicami Austrii, podległych austriackiemu Ministerstwu Spraw Europejskich i Międzynarodowych.
Jubileusz 35-lecia Ośrodka stanowi dobrą okazją do małego podsumowania, a zarazem organizacji szeregu imprez kulturalnych i naukowych. To zresztą wpisuje się w charakter tej instytucji, która od samego początku działa na polu naukowym, kulturalnym, dydaktycznym i bibliotecznym. W ciągu tych 35 lat w Ośrodku zorganizowano ok. 100 wykładów naukowych, ponad 320 imprez kulturalnych (w duchu III misji Uniwersytetu!) - wśród nich ponad 60 wieczorów autorskich z udziałem pisarzy austriackich, liczne prezentacje książek, koncerty, wystawy, spektakle teatralne. Od początku organizowane są kursy języka niemieckiego na wszystkich poziomach, które co roku przyciągają 200-300 słuchaczy, ponadto do Ośrodka przychodzą na warsztaty liczne grupy młodzieży ze szkół ponadpodstawowych, jak również grupy studenckie wraz z wykładowcami organizują tu swe zajęcia i warsztaty. Przy Zwierzynieckiej 7 działa dobrze wyposażona biblioteka i mediateka niemieckojęzyczna – ok. 10 000 książek , 30 tytułów bieżącej prasy austriackiej, zaopatrywana wprost z Austrii. Już wkrótce – we wrześniu – w bibliotece Ośrodka wdrożony zostanie nowy system biblioteczny ALMA, który obejmie wszystkie biblioteki systemu biblioteczn0-informacyjnego UAM. Warto też wiedzieć, że zbiory udostępniane są nie tylko społeczności akademickiej, ale wszystkim zainteresowanym, także spoza Uniwersytetu.
Ponadto Ośrodek współorganizował wielokrotnie konferencje naukowe, posiada własną serię wydawniczą „Kolekcja Czytelni Austriackiej”, współpracuje z wieloma jednostkami uniwersyteckimi, a także instytucjami miasta Poznania.
O dyplomacji, historii i literaturze
Obchody Jubileuszu 35-lecia zainaugurował 4 marca wykład JE Ambasadora Austrii mgr Andreasa Stadlera zatytułowany „3 wspólne wyzwania Polski i Austrii w Unii Europejskiej”. Wykład zorganizowany na Morasku w Auli WNPiD we współpracy z Wydziałem Nauk Politycznych i Dziennikarstwa przyciągnął liczne rzesze zainteresowanych studentów. Poprzedzony wprowadzeniem Prorektorki prof. dr hab. Katarzyny Dziubalskiej-Kołaczyk oraz gospodarza miejsca, Dziekana WNPiD prof. Szymona Ossowskiego, wygłoszony po polsku wykład zarysował globalne wyzwania stojące przed naszymi krajami - w świetle aktualnych konfliktów czy też kryzysu klimatycznego - i sprowokował liczne pytania ze strony publiczności.
10 kwietnia Ośrodek gościł w swojej siedzibie Tomasza Kubę Kozłowskiego z Domu Spotkań z Historią w Warszawie, znanego popularyzatora dziedzictwa Kresów. Wykład pod tytułem „Polacy z wyboru w Galicji Wschodniej. Polonizacja przybyszów z Cesarstwa Austrii” poświęcony fenomenowi integracji, asymilacji i polonizacji przybyszów z Cesarstwa Austrii, którzy od końca XVIII wieku osiedlali się w Królestwie Galicji i Lodomerii, spotkał się z żywym zainteresowaniem publiczności. Spotkanie współorganizowało Austriackie Forum Kultury w Warszawie
Cykl imprez zorganizowany w maju tego roku pod hasłem Majówka jubileuszowa zadedykowany został pamięci prof. Stefana Kaszyńskiego, założyciela i opiekuna naukowego Ośrodka od początku jego istnienia, który nieoczekiwanie odszedł 16 marca tego roku. Jako twórca i kierownik pierwszego poza Austrią uniwersyteckiego Zakładu Literatury i Kultury Austriackiej na poznańskiej germanistyce , autor kilkunastu monografii naukowych i kilkuset artykułów na temat literatury austriackiej położył wielkie zasługi na polu jej popularyzacji w Polsce, a zarazem cieszył się wysokim uznaniem w Austrii.
Majówkę rozpoczął 12 maja w Sali C3 Collegium Novum świetny wykład prof. Alexandry N. Lenz, wybitnej językoznawczyni z Uniwersytetu Wiedeńskiego na temat: "Sprachvielfalt, Sprachvariation, Sprachkontakt. Perspektiven aus und auf Österreich", poświęcony różnorodności i wariancji językowej z austriackiej perspektywy. Był to wykład otwarty w ramach programu Akademicki Poznań, zrealizowany przy wsparciu finansowym Miasta Poznania. Spirytus movens zaproszenia prof. Lenz była Prorektorka UAM prof. Katarzyna Dziubalska-Kołaczyk, która przywitała prelegentkę, natomiast całość poprowadził dyrektor Instytutu Filologii Germańskiej i zarazem współorganizator tego wydarzenia prof. Janusz Taborek.
Kolejny punkt programu stanowiła wystawa poświęcona znanemu austriackiemu pisarzowi Stefanowi Zweigowi, zorganizowana przy współpracy z Austriackim Forum Kultury w Warszawie oraz z Biblioteką Uniwersytecką w Poznaniu, w Salonie za Filarem przy ul. Ratajczaka. 22 barwne roll-upy pod wspólnym tytułem Stefan Zweig. Pisarz - obywatel świata przywołały bogatą twórczość pisarza i jego podróże. Na wernisażu w środę 15 maja o godz. 13 gości przywitała wicedyrektor BU Agnieszka Rybarczyk, a wystawę skomentowała Aleksandra Wiśniewska, kierownik Ośrodka. Wernisaż uświetnił Zespół Hałas&Adamczyk Duo czyli Helena Hałas-flet oraz Bruno Adamczyk-akordeon – młodzi i zdolni muzycy z Zespołu Szkół Muzycznych z Poznania, przygotowani pod kierunkiem Jarosława Buczkowskiego. Zabrzmiały polskie, hiszpańskie I argentyńskie rytmy, współbrzmiące z podróżnymi motywami wystawy, którą można oglądać do 15 czerwca b.r.
Tego samego dnia o godz. 18 w siedzibie Ośrodka Kultury Austriackiej odbyło się spotkanie autorskie z udziałem austriackiej pisarki Mareike Fallwickl, kolejna impreza we współpracy z naszym austriackim partnerem Austriackim Forum Kultury z Warszawy. Rozmowa toczyła się wokół powieści Die Wut, die bleibt /Rowohlt 2022, wydanej w tym roku również po polsku przez Wydawnictwo Muza (Wściekłość 2025). Spotkanie moderowała w języku niemieckim Anna Szewczuk z Ośrodka Kultury Austriackiej.
Zwieńczenie tegorocznej Majówki stanowiło jubileuszowe spotkanie literackie zatytułowane Thomas Bernhard. Zmierzch Zachodu i inne opowiadania w świetnym wykonaniu znanego poznańskiego aktora Teatru Nowego, Aleksandra Machalicy, któremu towarzyszyła wiolonczelistka Katarzyna Aleszczyk-Izdebska. Sceniczne czytanie, przeplatane cytatami muzycznymi m.in. z Brahmsa i Beethovena, objęło trzy opowiadania z tomu 38 opowiadań Bernharda, wydanego przez Wydawnictwo OD-DO /2024/: Wiosna przełożona przez Magdalenę Darul, Młody pisarz w przekładzie Tatiany Kaczorowskiej oraz Zmierzch Zachodu w tłumaczeniu Waldemara Fortuny. W spotkaniu udział wzięli m.in. Arnold Obermayr - dyrektor Austriackiego Forum Kultury, które również współorganizowało to wydarzenie - oraz Dyrektor Instytutu Filologii Germańskiej prof. Janusz Taborek. Nagranie spotkania zrealizowane przez Studio Filmowe UAM można obejrzeć na kanale YouTube Ośrodka, podobnie jak inauguracyjny wykład Ambasadora Austrii z 4 marca.
To oczywiście nie ostatnie spotkania w tym jubileuszowym roku, w perspektywie już w czerwcu wykład prof. Małgorzaty Grzywacz, a z istotnych działań na niedalekim horyzoncie wdrożenie wspomnianego powyżej systemu bibliotecznego ALMA. Wszystkie te aktywności nie byłyby możliwe bez życzliwego wsparcia władz Uczelni, naszych austriackich partnerów i wielu innych współpracujących instytucji , którym tu należy się podziękowanie.
Zapraszamy w tym miejscu do śledzenia naszych poczynań na naszej stronie Ośrodek Kultury Austriackiej UAM Biblioteka Austriacka, na Facebooku czy też na naszym kanale YouTube Ośrodek Kultury Austriackiej UAM - YouTube, a przede wszystkim zapraszamy osobiście na Zwierzyniecką 7!
