W ostatnim czasie środowisko akademickie nieustannie poruszane jest kolejnymi sensacjami związanymi z nierzetelnością naukową, szczególnie publikacyjną. Przyzwyczailiśmy się już wręcz do dyskutowania o drapieżnych praktykach wydawców czasopism i organizatorów konferencji.

AI ma halucynacje. Wie to każdy w miarę rozgarnięty dziennikarz, który kiedykolwiek poprosił którykolwiek z „modeli językowych”: „Hej, AI, napisz mi tekst o…” Ci bardziej rozgarnięci wiedzą też, że sprawdzanie informacji, które sztuczna inteligencja potrafi przekręcić lub wymyślić całkowicie od podstaw, zajmuje często więcej czasu niż rzetelne napisanie artykułu „po ludzku”. Sęk w tym, że są również dziennikarze, którzy ufają – z lenistwa lub braku rozwagi – płodom AI. I te produkty publikują pod swoim nazwiskiem. Przykłady znajdziecie.

Są wydarzenia historyczne, których początek wskażemy bez trudu. Przykładowo: wiemy, że wojnę trzydziestoletnią rozpoczęła defenestracja praska, albo że impulsem do wybuchu pierwszej wojny światowej był zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Są też takie wydarzenia historyczne, których początek zidentyfikować nie jest już tak łatwo.

Od 2019 r. prowadzę – z narastającym pesymizmem – zajęcia z zakresu etycznych, społecznych i politycznych implikacji sztucznej inteligencji. SI stała się w tym czasie narzędziem służącym przede wszystkim poszerzaniu i utrwalaniu dominacji kapitalizmu cyfrowego, żerującego nie tylko na efektach pracy naszych rąk i umysłów, lecz także na naszych danych. Czy trend ten się zmieni, jeśli zaczniemy o SI rozmawiać w dojrzały sposób?

6 czerwca 1944 r. legenda fotoreportażu Robert Capa (Endré Ernő Friedmann) razem z wojskami alianckimi wziął udział w operacji Overlord. Fotograf wylądował w Normandii ze sprzętem fotograficznym zamiast karabinu – miał przy sobie m.in. niezawodny aparat marki Contax. W atmosferze działań błyskawicznych powstały fotografie, które przeszły do historii, ale niewiele brakowało, żeby tak się nie stało.

Wybór Trumpa, który kampanię oparł na obietnicach poprawy sytuacji ekonomicznej i większej dbałości o bezpieczeństwo i porządek na granicy, pokazuje kryzys polityki tożsamości, która była jednym z podstawowych pomysłów na kampanię wyborczą Kamali Harris.

Dzisiejsza praca ma dwie kluczowe cechy, które pokazują, co jest ważne w naszym życiu biologicznym. Pierwsza to zatarcie granicy między pracą jako miejscem a pracą jako czynnością. W umowie mamy wpisany ośmiogodzinny dzień pracy, ale wiadomo, że to fikcja.

Podręcznik powstał w dialogu i na drodze dwustronnych uzgodnień, a polscy i niemieccy autorzy i redaktorzy wspólnie ustalali treść narracji, razem dobierali źródła i ilustracje, razem przygotowywali obudowę dydaktyczną. Jest to podręcznik nowych szans, który uczniowi niemieckiemu pokaże szerszą perspektywę historyczną Europy Wschodniej...

Wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy prowadzi do dwóch skutków. Po pierwsze efektywność pozostaje na tym samym poziomie, po drugie następuje podniesienie zdrowia pracowników

Uważam, że zarówno filozofowanie, jak i tańczenie mają charakter ogólnokształcący, zgadzam się z poglądem, że stanowią strategię kultury, analogiczną do pisania, czytania i liczenia.

Trudno jest osiągnąć niezależność i wyprowadzić się z domu w sytuacji, kiedy nie ma gdzie mieszkać. Wyprowadzka młodych ludzi w Polsce jest mocno odroczona w porównaniu na przykład z Francją.

Redakcja „Życia Uniwersyteckiego” zapoczątkowała, głosem filozofa prof. Romana Kubickiego1, dyskusję nad dalszymi losami „wielkiej” (wedle przekonania jej autora, dziś już byłego ministra dra Jarosława Gowina) ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (zwanej też szumnie „Konstytucją dla Nauki” czy skromniej „ustawą 2.0”).

Nie(wywiad) Tuckera Carlsona z Putinem dowodzi jedynie arogancji i ignorancji. Putin chciał propagandzisty i go dostał. Gdyby Carlson był dziennikarzem, nie byłoby audiencji.

Zgadzam się, że uświadamianie i uwrażliwianie społeczności akademickiej to najlepsza droga do podniesienia jakości komunikowania wyników badań. Jestem natomiast przeciwna wprowadzaniu zakazów...

Ostatnia ustawa kontynuuje proces osłabiania zawodowej stabilizacji nauczycieli szkół wyższych zainicjowany już przez minister Barbarę Kudrycką.

Na szczeblu UE dobiegają końca prace nad dyrektywą, która ma wprowadzić nowe obowiązki należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. To ważna i potrzebna inicjatywa prawodawcza, która jednak niesie ze sobą pewne ryzyko.

Efektem systematycznego finansowego „głodzenia” NCN, przy równoczesnym wzroście kosztów realizacji grantów ze względu na inflację, był drastyczny spadek wskaźników sukcesu aplikacji grantowych.

Czy dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki zawsze miały refleksyjny charakter w polskiej kulturze?

Ustawa o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022 narusza zasady państwa prawa - pisze prof. Maciej Gutowski z Wydziału Prawa i Administracji UAM

Szczucie na mniejszości nie tylko zamienia ich życie w piekło, ale także zatruwa całe społeczeństwo i sprawia, że oddychanie staje się w nim coraz trudniejsze.

Tak. Doszliśmy do ściany. Nie mamy jeszcze noblistów grantowych, ale mamy już wyraźnie rysującą się akademicką lukę pokoleniową. Dyskusje nad gorącym tematem podejmowane przez zwolenników obecnego systemu przypominają pogoń za własnym ogonem naszych ulubionych czworonogów. Żądaniom zwiększenia nakładów na naukę (słusznym!) towarzyszy poszukiwanie winy – głównie w wadliwym funkcjonowaniu lub wręcz istnieniu instytucji pośredniczących w finansowaniu badań.

Czy wizerunek UAM może być używany w kampaniach promocyjnych Lasów Państwowych?

Ogólnopolskie Porozumienie Środowisk Akademickich wydało specjalne oświadczenie, wyrażające głęboki sprzeciw wobec projektu Ustawy o niektórych zawodach medycznych.

Niniejszy krótki esej piszę wobec rozwijanej ostatnio w UAM dyskusji na temat doskonałości naukowej w kontekście nierówności płciowych (patrz na przykład „Doskonałość naukowa nie ma płci”).

W odniesieniu do zmiany ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce warto skomentować trzy kwestie: sposób tworzenia prawa i jego wprowadzania, co znalazło się w ustawie oraz czego w ustawie brak.

Prof. UAM Bernadetta Manyś z Wydziału Historii UAM reprezentuje Szkołę Nauk Humanistycznych w Radzie ds. Wsparcia Psychologicznego UAM.

W znowelizowanym rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki (z dnia 11 października 2022 roku), dotyczącym dziedzin i dyscyplin naukowych, wyodrębniono nowe dyscypliny naukowe: biotechnologię w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych oraz biologię medyczną w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu.

Polonistyka na międzynarodowym rynku filologii narodowych pozostaje od lat bez istotnego wsparcia i zrozumienia jej doniosłej roli dla interesów polskiej nauki i polskiego państwa.

Obserwuję swoistą sinusoidę, jeśli chodzi o nastroje wokół idei powołania federacji. Obecnie są one gorsze. Wiele zależy od polityki państwa w zakresie organizacji i wspierania szkolnictwa wyższego.

Jestem z tym uniwersytetem związana całe moje życie. Należę do tego pokolenia, które nie miało szans, aby studiować w różnych uniwersytetach za granicą. Wtedy było się przypisanym do jednej uczelni. Ja podjęłam studia na UAM na Wydziale Prawa.

Jako przewodniczący Kolegium Rektorów Miasta Poznania starałem się przekonać kolegów do idei federacji poznańskich uczelni. Profesor Stefan Jurga powiedział mi kiedyś: „Bronek, wy robicie teraz to, co myśmy już próbowali”.

Instytut Antropologii i Etnologii jest relatywnie małym instytutem, a mimo to mamy bardzo dużo grantów z ERC (Horyzont 2020), NCN (Opus, Sonata, Sonatina, Preludium) i z wielu innych źródeł w rodzaju – na przykład – mechanizmu finansowego EOG.

Nie jestem zadowolony z wyników ewaluacji na Wydziale Historii (złożyliśmy w przewidzianym trybie odwołanie), ale mam świadomość, że w zaistniałej sytuacji zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy, aby wynik ewaluacji był najlepszy.

Krytyczna dyskusja na temat systemu oceny działalności naukowej trwa w wielu gremiach akademickich. Jestem przekonana, że system trzeba udoskonalić.

W internecie moją uwagę zwróciła ta informacja: „W wykazie kategorii naukowych przyznanych w 2022 roku podmiotom systemu szkolnictwa wyższego i nauki w poszczególnych dyscyplinach naukowych przez Ministra Edukacji i Nauki znalazło się 1145 podmiotów. Z czego 65 otrzymało kategorię A+, A – 323 podmioty, B+ – 582, B – 139, natomiast C – 36”. To językowo koszmarne zdanie jest niewątpliwie prawdziwe. Dlatego je cytuję. Zastanawia mała liczba przyznanych kategorii A+ i jeszcze mniejsza kategorii C. Mojej filozofii przyznano kategorię A. Z werdyktu jesteśmy zadowoleni, choć nie — szczęśliwi....

Wykład to jedna z najtrudniejszych form przekazywania wiedzy, zwłaszcza w naukach ścisłych, w której niezwykle istotny jest kontakt z odbiorcą.

Każdy przedmiot należy dokładnie zaplanować, dopasować do grupy studenckiej, reagując na potrzeby studentek i studentów poprzez opracowanie dodatkowych materiałów, dopasowanych do ich poziomu językowego i zainteresowań

Pamiętam bardzo dobrze dzień, kiedy dowiedziałem się, że w wyniku głosowania studentek i studentów z Wydziału Socjologii otrzymam nagrodę Preaceptor Laureatus. Była to dla mnie bardzo radosna wiadomość. Potem przyszła refleksja i próba zrozumienia, dlaczego studentki i studenci na mnie głosowali. Pierwsze określenie, jakie przyszło mi do głowy, które wydaje się najważniejsze dla dobrej dydaktyki, to dbanie o podmiotowość. Podmiotowość każdej studentki i każdego studenta z osobna.

Wielu studentów sporo zapomni z tego, czego uczymy ich w salach wykładowych. Często też w swoim przyszłym życiu zawodowym nie użyją w pełni wiedzy, jaką przekazujemy im podczas studiów. Dlatego przede wszystkim musimy ich nauczyć, jak sami powinni się uczyć, jak mogą rozwiązywać własne problemy poznawcze, zwłaszcza w przyszłości, kiedy już opuszczą mury uczelni. Z tego też względu, prowadząc zajęcia często powtarzam sobie: - Zwolnij!

Bycie nauczycielem akademickim to podjęcie wyzwania, polegającego na efektywnym podzieleniu mojego czasu i aktywności w pracy na kilka obszarów: badawczy, dydaktyczny, organizacyjny i działalności dla środowiska pozauczelnianego.

UAM to moja Alma Mater, ale ważniejsze było, że to jeden z najlepszych uniwersytetów w naszym kraju oraz, że pojawiła się możliwość pracy w niezwykle prężnym Instytucie Biologii Molekularnej i Biotechnologii, którego działalność śledziłam od dłuższego...

Tak naprawdę, to wierność pewnej idei, którą zaszczepił we mnie prof. Ryszard Łukaszewicz, którego miałem przyjemność poznać na studiach. Na jednym z wykładów powiedział, abyśmy pamiętali o jednej rzeczy: idąc na lekcję, mamy nie tylko przekazywać uczniom wiedzę, ale również „uwolnić słonia”.

Myślę, że na udane zajęcia składa się wiele czynników. Część ma charakter systemowy – jak odpowiednia liczebność grup czy brak nadmiernego obciążenia dydaktycznego i pozadydaktycznego – skupię się więc tylko na czynnikach zależnych od nauczycieli akademickich - mówi dr Michał Krotoszyński z Wydziału Prawa i Administracji UAM

- Dla mnie być Ukraińcem to być wolnym Europejczykiem, posiadać postawę społeczną i kierować się ludzkimi wartościami.

Rosyjska agresja, będąca kontynuacją działań podjętych jeszcze w 2014 r., już teraz stanowi punkt odniesienia dla naszego bezpieczeństwa. Dając przede wszystkim cenne, ale i jednocześnie brutalne, doświadczenie w zakresie potrzeby budowania systemowej odporności państwa.

Wszystko co robił, czynił z niezwykłą pasją. Jako uczony i pedagog, jako rektor czy minister, jako śpiewak i wieloletni prezes Chóru Akademickiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. We wtorek rano, 15 marca, dotarła do nas wiadomość, że w nocy zmarł prof. dr hab. Stefan Jurga.

Profesor dr hab. dr. h. c. Stefan Jurga, rektor UAM, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, przewodniczący Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich - dla nas, grona współpracowników z byłego Zakładu Fizyki Makromolekularnej był przede wszystkim kolegą i bezpośrednim przełożonym.

Profesor Stefan Jurga, Szef – pozostanie w naszej pamięci jako wizjoner, pełen marzeń i konsekwencji w działaniu naukowiec

Rosyjska agresja, będąca kontynuacją działań podjętych jeszcze w 2014 r., już teraz stanowi punkt odniesienia dla naszego bezpieczeństwa. Dając przede wszystkim cenne, ale i jednocześnie brutalne, doświadczenie w zakresie potrzeby budowania systemowej odporności państwa.

Na kierunkach humanistycznych zgłasza się stosunkowo dużo studentów, którzy nie radzą sobie ze stresem, lękiem czy z obawami przed porażką. Studia językowe wymagają dużo aktywności na zajęciach, np. mówienia na forum grupy.